Termosta haqqında

Bir termosta iç içə keçmiş iki qab vardır. Xaricdəki metal bir qab olub içdəki ümumiyyətlə bir şüşədir. Onların hər ikisinin arasındakı hava isə boşaldılmışdır. Tam olmasa da istehsalçılar tərəfindən əldə edilə bilən tama yaxın bir boşluq vardır. Vakumlu bir şəraitdə hava molekulları da olmadığından istilik çatdır ilemez. Cismin istiliyi başlanğıcda nə isə o halda qalar. Içəridən çölə, çöldən içəriyə istilik keçişi olmaz. Termosun içinə qəhvə qoyulsa istiliyi çölə kaçamayacağı üçün qəhvə isti qalar, soyuq su qoysanız çöldən içəriyə istilik girə bilməyəcəyi üçün su ısınmaz, soyuqluğunu mühafizə edər. Vakumlu yəni havasız mühitin izolyasiya xüsusiyyəti, 1643-ci ildən, Toricellinin günki termometrelerin atası olan civəli barometreyi icadından bəri bilinirdi. Nə var ki yaradılan vakumu mühafizə edə biləcək, eyni zamanda da istiliyi iletmeyecek rezin növü vəsaitlərdən o zamanlar kimsənin xəbəri yox idi. Termos başlanğıcda qəhvə və ya soyuq suyun istiliyini mühafizə etmək üçün deyil, bir laboratoriya aləti olaraq maye və qazları mühafizə etmək məqsədi ilə hazırlandı. İngilis fizik Sir Ceyms Dewar, 1890-cı illərdəki bu kəşfini patentini heç bir zaman almadı və elmi təşkilatlara bağışladı. Dewarın Alman assistenti Reinhold Burger bu cihazın ticarət gələcəyini yaxşı gördü və 1903-də Almaniyada patentini götürdü. Hətta adı üçün mükafatlı bir yarışma belə açdı. Qazanan ad Yunan 'istilik' mənasını verən 'Thermos' oldu. Bu ad 1970-ci ilə qədər ticarət nişanı olaraq qaldı. Sonralar bu tip cihazların ümumi adı olaraq hər kəs tərəfindən istifadə edilməsi qəbul edildi. Termosun daha çox tanınmasına və evlərdə məşhur olaraq istifadə edildi. Everestin təpəsinə çıxan alpinistlərin də köməyi oldu. Dünyanın bir ucuna gedərkən belə qəhvəni isti tuta bilən termosa qarşı insanların güvən duyğuları artdı. Termos gəzinti çantasında unudulmaması lazım olanların içində ən başdakı yerini aldı.